Lễ nhập trạch là gì? Cách cúng nhập trạch nhà mới từ A đến Z năm 2023

Lễ nhập trạch là một nghi lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa dân gian của người Việt Nam. Đây là một sự kiện đáng chú ý, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc sống, khi gia đình chuyển đến một ngôi nhà mới. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu một cách chi tiết về cách cúng nhập trạch, từ các bước chuẩn bị cho đến quy trình cụ thể. 

1. Tìm hiểu về nhập trạch

1.1 Lễ nhập trạch là gì?

Lễ nhập trạch là một trong những nghi thức truyền thống của người Việt Nam, được thực hiện khi chủ nhà mới chuyển đến một ngôi nhà mới. Đây là một nghi thức quan trọng để lưu giữ và tôn vinh truyền thống văn hóa của dân tộc, cũng như để đảm bảo cho ngôi nhà mới được bình an, may mắn và phát đạt.

1.2 Ngày nhập trạch là gì?

Sau khi xây cất hay có ý định chuyển đến một ngôi nhà mới, thông thường các gia đình sẽ lựa chọn một ngày tốt, ngày đẹp trong năm để tiến hành dọn đồ đạc từ nhà cũ sang nhà mới. Ngày nhập trạch là một ngày để gia chủ thông báo với gia tiên, các bậc bề trên cũng như những người thân, bạn bè của mình việc gia đình chuyển đến sống tại môi trường mới. Tuy nhiên, ngày nhập trạch sẽ được gia chủ lựa chọn kỹ càng, trong trường hợp không kịp dọn sang nhà mới đúng ngày đã chọn, gia chủ có thể thực hiện nghi thức nhập trạch lấy ngày.

Lễ nhập trạch là gì? Những điều cần biết về nhập trạch nhà mới

1.3 Cúng nhập trạch là gì? 

Theo quan niệm dân gian, khi một gia đình chuyển đến một ngôi nhà mới, họ cần phải cúng nhập trạch để thông báo cho các vị thần linh và các vong hồn của các tổ tiên biết về sự thay đổi này. Cúng nhập trạch cũng giúp cho gia chủ mới có thể tạo ra một môi trường sống mới, đầy đủ tiện nghi và thoải mái để có thể tận hưởng cuộc sống tốt hơn.

2. Ý nghĩa của việc cúng nhập trạch cho nhà mới

Cúng nhập trạch có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với gia chủ mới. Đây là cơ hội để gia chủ mới được đón nhận và chào đón các vị thần linh, các vong hồn của các tổ tiên vào ngôi nhà mới của mình, giúp cho ngôi nhà mới được bảo vệ và xua đuổi các linh hồn xấu.

Cúng nhập trạch còn có ý nghĩa tạo ra một không gian mới, trong đó gia chủ mới có thể tận hưởng cuộc sống tốt hơn. Các bước cúng nhập trạch được thực hiện để đảm bảo rằng ngôi nhà mới sẽ được bình an, may mắn và phát đạt. Đây cũng là cơ hội để gia chủ mới gặp gỡ và chào đón các vị khách quan tâm đến việc chuyển đến ngôi nhà mới của mình, đồng thời cảm ơn và trân trọng sự giúp đỡ của các người thân, bạn bè, hàng xóm.

3. Nhập trạch cần làm gì?

Những thứ cần chuẩn bị khi làm lễ nhập trạch nhà mới

Trong lễ nhập trạch, việc chuẩn bị lễ vật và đồ dùng cúng rất quan trọng. Những đồ dùng này không chỉ đại diện cho sự tôn trọng và cảm ơn đối với các vị thần, mà còn để mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ. Vậy, cúng nhập trạch nhà mới cần chuẩn bị những gì?

3.1 Chọn ngày nhập trạch

Trước khi chuẩn bị các vật dụng cúng, gia chủ cần phải chọn ngày cúng thích hợp. Ngày cúng nhập trạch cần tránh những ngày đại kỵ như Tháng Giêng (Ngày Ngọ), Tháng 2 (Ngày Mùi), Tháng 3 (Ngày Thân), Tháng 4 (Ngày Dậu), Tháng 5 (Ngày Tuất), Tháng 6 (Ngày Hợi), Tháng 7 (Ngày Tý), Tháng 8 (Ngày Sửu), Tháng 9 (Ngày Dần), Tháng 10 (Ngày Mão), Tháng 11 (Ngày Thìn), Tháng 12 (Ngày Tỵ).

3.2 Sắm lễ nhập trạch gồm những gì?

Các đồ dùng để làm lễ nhập trạch bao gồm:

3.2.1 Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là đồ cúng không thể thiếu trong lễ nhập trạch. Mâm ngũ quả gồm năm loại trái cây khác nhau, mỗi loại đại diện 5 yếu tố của Ngũ hành là Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, là những yếu tố cấu thành nên vũ trụ và tượng trưng cho sự đầy đủ và đa dạng.

Tùy thuộc vào tính chất vùng miền mà mâm ngũ quả của các gia đình sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, những loại quả thường thấy trong mâm ngũ quả bao gồm: Nải chuối xanh tượng trưng cho Mộc, xoài vàng tượng trưng cho Kim, quả dừa nâu cam gợi nhớ đến Thổ, quả hồng màu đỏ mang ý nghĩa là Hỏa, mãng cầu thay cho Thủy.

Mâm ngũ quả đẹp cần chuẩn bị trong ngày nhập trạch

3.2.2 Hương hoa

Hương hoa cũng là một trong những đồ cúng nhập trạch nhà mới quan trọng. Hương hoa tượng trưng cho sự trong sạch, tinh khiết và thơm ngát. Gia chủ có thể chọn các loại hoa như hoa hồng, hoa đào, hoa mai, hoa lan, hoa sen hoặc các loại cây cảnh để làm hương hoa.

3.2.3 Mâm cơm cúng nhập trạch

Mâm cơm cúng nhập trạch thường được chuẩn bị trước khi lễ cúng bắt đầu. Mâm cơm cúng gồm các món ăn như chả giò, nem rán, bánh chưng, thịt kho, canh chua, rau xào, trái cây và cơm. Gia chủ nên chọn các món ăn yêu thích và phù hợp với khẩu vị của gia đình.

3.3 Chuẩn bị văn khấn nhập trạch

Văn khấn nhập trạch là phần không thể thiếu trong lễ nhập trạch nhà mới. Gia chủ nên chuẩn bị sẵn bản văn khấn và hướng dẫn cách thức đọc văn khấn. Văn khấn nhập trạch thường bao gồm lời cầu nguyện, lời cảm ơn và lời chào hỏi đối với các vị thần và tổ tiên.

>> Xem thêm: Bài khấn, văn cúng nhập trạch nhà mới đầy đủ và chuẩn nhất

3.4 Các đồ vật cần chuẩn bị khác

Ngoài các đồ dùng cúng và văn khấn nhập trạch, gia chủ cần chuẩn  bị các thủ tục nhập trạch khác như đèn cúng, nến và hương cúng. Đèn cúng và nến được dùng để chiếu sáng cho lễ cúng và tạo không khí trang trọng. Hương cúng cũng rất quan trọng để tạo mùi thơm ngát trong phòng cúng. Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng cúng và vật dụng khác, gia chủ có thể tiến hành lễ cúng nhập trạch theo trình tự và các bước cúng được truyền thống.

Tất cả những đồ vật cần chuẩn bị đầy đủ cho ngày nhập trạch

4. Thủ tục nhập trạch về nhà mới đầy đủ, đúng trình tự

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết để nhập trạch nhà mới, gia chủ có thể bắt đầu lễ cúng nhập trạch cho ngôi nhà của mình. Dưới đây là các bước thực hiện để cúng nhập trạch đầy đủ và đúng trình tự:

4.1 Trước khi làm lễ nhập trạch

• Trước khi làm lễ nhập trạch, việc đầu tiên bạn cần làm là đốt lò than và đặt nó ở trung tâm của cửa chính ra vào.

• Chủ nhà sẽ bước qua lò than đầu tiên. Người đàn ông bước chân trái vào trước, sau đó chân phải, cầm bát hương và bài vị gia tiên.

• Các thành viên trong nhà lần lượt bước qua lò than. Chú ý là tất cả thành viên phải cầm vật dụng may mắn trên tay, không được đi tay không.

• Khi vào nhà, việc đầu tiên là bật tất cả điện lên và mở cửa chính cũng như cửa sổ. Hành động này giúp khai thông không khí và đánh thức ngôi nhà.

• Tiếp theo, thành viên trong gia đình sắp xếp lại bàn thờ gia tiên và bàn thờ thần tài thổ địa, sao cho gọn gàng. Một số thành viên khác bày mâm cúng ở giữa nhà, hướng về phía hợp tuổi của gia chủ.

4.2 Trong khi làm lễ

• Người đại diện sẽ thắp nhang và đọc văn khấn. Những người còn lại đứng phía sau, chắp tay trước mâm cúng.

• Sau khi văn khấn được đọc xong, trong lúc chờ nhang cháy hết, gia chủ sẽ đi bật bếp nấu nước pha trà. Lưu ý rằng nên để nước sôi trên bếp từ 5 đến 7 phút trước khi pha trà. Trà được dùng để cúng và để gia đình thưởng thức. Hành động nấu nước này ngụ ý việc khai hỏa, tạo sinh khí mới cho ngôi nhà.

• Đốt vàng mã đến khi cháy hết, sau đó dùng rượu rưới vào tàn tro.

• Giữ lại 3 hũ muối, gạo và nước, đặt chúng vào bàn thờ biểu trưng cho sự no đủ.

4.3 Sau khi hoàn tất lễ nhập trạch

Sau khi hoàn thành các công việc trên thì lễ nhập trạch coi như đã hoàn thành. Lúc này gia chủ có thể dọn đồ đạc vào nhà và sắp xếp lại theo ý muốn của mình. Trong trường hợp gia chủ làm lễ nhập trạch để lấy ngày thì nên dọn một số đồ đạc của gia đình vào nhà và cần phải ngủ lại một đêm như để thông báo với thần linh, gia tiên về sự hiện diện của mình trong ngôi nhà mới.

5. Cách bày bàn thờ khi nhập trạch

Bên cạnh việc tìm hiểu kỹ càng về các thủ tục nhập trạch, việc bày trí bàn thờ khi tổ chức lễ nhập trạch cũng là một yếu tố quan trọng cần phải cẩn thận đến từng chi tiết. Việc này mang ý nghĩa thể hiện sự tôn trọng của gia đình đối với thần linh, tổ tiên cũng như làm tôn lên vẻ đẹp truyền thống của dân tộc.

Sắp xếp bài trí bàn thờ gia tiên cúng nhập trạch

5.1 Quy tắc đặt ngai thờ, ảnh thờ

Sát vách chính giữa bàn thờ đặt bài vị của cụ cao nhất bàn thờ gia tiên đang thờ phụng. Tiếp đến là ảnh thờ ông bà, cha mẹ sẽ được sắp xếp theo quy tắc Nam - Tả, Nữ -Hữu, tức là ảnh thờ các cụ ông đặt bên trái, ảnh thờ các cụ bà đặt bên phải (từ trong bàn thờ nhìn ra).

5.2 Quy tắc sắp xếp các bát hương

Theo truyền thống của người Việt Nam, trên bàn thờ của gia đình thường có 3 bát hương tượng trưng cho các cấp bậc thờ thần, thờ phật và thờ tổ tiên. Có một số bàn thờ sẽ có từ 2 đến 3 cấp bậc. Tuy nhiên, trong các gia đình hiện đại ngày nay, diện tích nhà ở bị hạn chế nên có thể sử dụng một bàn thờ nhỏ với 1 bát hương lớn thờ Phật, bên phải là 1 bát hương thờ Thần và gia tiên, bên trái là 1 bát hương thờ Bà Cô, Ông Mãnh.

5.3 Quy tắc sắp xếp lư hương, đỉnh hương, đèn

Lư hương và đỉnh hương phải được đặt sau bát hương, đèn thái cực được đặt ở chính giữa sau lư hương, bên trái đặt đèn mặt trăng, bên phải đặt đèn mặt trời. Nếu gia chủ chỉ sử dụng 2 đèn thì đặt sang hai bên của bàn thờ

5.4 Quy tắc sắp xếp mâm ngũ quả, hoa và bộ tam chén

Trên bàn thờ, mâm ngũ quả sẽ được đặt ở bên phải, lọ hoa sẽ được đặt ở bên trái (từ trong bàn thờ nhìn ra). Bộ tam chén sẽ được đặt ở trước bát hương lớn nhất. Lưu ý nước trong cốc lúc nào cũng phải sạch và cần thay đổi mỗi khi thắp hương.

>> Có thể bạn quan tâm: Văn khấn nhập trạch nhà thuê

6. Những điều kiêng kỵ tuyệt đối không nên làm trong ngày cúng nhập trạch

Trong lễ nhập trạch có rất nhiều điều mà gia chủ phải kiêng kỵ

Ngày nhập trạch là gì. Đây là một trong những nghi thức quan trọng của người Việt Nam trong việc khai trương nhà mới. Tuy nhiên, để đảm bảo cho lễ cúng được thành công và thuận lợi, có một số điều kiêng kỵ cần phải tuân thủ trong ngày cúng nhập trạch.

• Tránh tổ chức lễ vào ban đêm 

• Không bỏ lỡ ngày lành tháng tốt sau khi đã xác định được để thực hiện lễ.

• Đảm bảo không gây hỗn loạn hoặc rạn nứt trong quá trình thực hiện lễ.

• Tránh xảy ra tranh cãi giữa các thành viên trong gia đình.

• Không ngủ trưa tại nhà trước khi tiến hành nhập trạch, vì việc này được coi là biểu tượng của sự uể oải và lười biếng.

• Nếu chỉ chọn ngày nhập trạch tốt cho tuổi mình mà không muốn ở ngay, gia chủ nên ở lại nhà mới ít nhất một đêm.

• Tránh đón những khách lạ vào nhà trong ngày nhập trạch nhà mới để tránh làm phiền tổ tiên. Thay vào đó, chỉ nên đón khách đến thăm tân gia và cùng vui với gia đình.

• Không nên tháo dỡ hoặc di chuyển đồ đạc trong nhà. Nếu có việc cần thiết phải tháo dỡ hoặc di chuyển, hãy lựa chọn thời điểm khác để thực hiện.

• Trong ngày cúng nhập trạch, không nên đào đất, làm công trình xây dựng hoặc sửa chữa nhà cửa. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự yên tĩnh và thuận lợi của lễ cúng.

Lễ nhập trạch nhà mới cho gia chủ

• Không nên xem đá, xem mộ hoặc thăm quan những nơi có tâm linh trong ngày cúng nhập trạch, vì rất dễ gây ra sự phân tâm và ảnh hưởng đến tâm lý của người cúng.

• Không nên đốt pháo hoa hoặc làm những việc làm ồn ào trong ngày cúng nhập trạch vì dễ gây phiền nhiễu đến người tham gia lễ cúng và ảnh hưởng đến sự trang nghiêm của lễ cúng.

• Tránh những việc làm thất thoát, rắc rối trong ngày cúng nhập trạch. Hãy giữ tâm trí và tâm hồn trong tình trạng bình tĩnh, tránh gây ra những sự cố không mong muốn.

>> Xem thêm: Mâm cúng nhập trạch gồm những lễ vật gì là đầy đủ nhất?

7. Những lưu ý quan trọng khi làm lễ cúng nhập trạch cho nhà mới

Thủ tục nhập trạch về nhà mới là một trong những lễ cúng quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Việc chuẩn bị và thực hiện lễ cúng này cần phải thật chu đáo và chính xác. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi làm lễ cúng nhập trạch cho nhà mới:

Những lưu ý quan trọng khi cúng lễ nhập trạch 

• Gia đình có thể làm lễ cúng nhập trạch lấy ngày cho nhà mới mà chưa chuyển đến sinh sống chính thức, nhưng cần ngủ lại một đêm ở đó sau khi cúng.

• Với nhà chung cư, thủ tục cúng nhập trạch tương tự như nhà đất thông thường, nhưng cần hỏi ban quản lý về việc đốt lò than.

• Nếu không được phép đốt lò, gia chủ có thể bỏ qua bước này mà không ảnh hưởng lớn đến lễ cúng nhập trạch.

• Doanh nghiệp chuyển văn phòng mới cũng có thể thực hiện lễ nhập trạch để tạo thuận lợi cho kinh doanh, với sự tham gia của người đứng đầu công ty và thành viên chủ chốt.

• Đối với nhà trọ hoặc nhà thuê, việc làm lễ cúng nhập trạch hoặc không tùy thuộc vào quan niệm và điều kiện của mỗi người.

• Trước khi chuyển nhà và làm lễ nhập trạch vào nhà mới, gia chủ cần xin phép chuyển bàn thờ tổ tiên và bàn thờ Thần Tài - Thổ địa trước.

• Phụ nữ mang thai và người cầm tinh con Hổ nên tránh tham gia vào lễ cúng nhập trạch.

Làm lễ cúng nhập trạch nhà mới chuẩn theo phong tục Việt Nam

• Sử dụng đá phong thủy phù hợp với mệnh của gia chủ hoặc đặt 8 đồng tiền xu ở góc nhà để tăng cường may mắn và sung túc.

• Sử dụng trầm hương hoặc gỗ thơm để xông tẩy uế ở những nơi khuất, ẩm thấp trong ngôi nhà.

• Giữ tinh thần vui vẻ, hồ hởi và tuân thủ quy định phòng chống cháy nổ khi thực hiện lễ cúng nhập trạch, đốt lò than hoặc hóa tiền vàng.

Những lưu ý trên sẽ giúp cho việc sắm lễ nhập trạch và thực hiện lễ cúng nhập trạch cho nhà mới được thực hiện đúng trình tự và chính xác, đảm bảo tính linh thiêng và sự trang trọng của lễ cúng.

8. Giải đáp một số thắc mắc khi làm lễ nhập trạch

8.1 Cúng nhập trạch quay hướng nào?

Ông cha ta từ xưa đến nay luôn quan niệm “nhất vị nhị hướng”, vì thế vị trí đặt bàn thờ là điều quan trọng. Vị trí đặt bàn thờ cúng nhập trạch cần theo hướng sơn tinh đang vượng và cần tùy thuộc theo hướng xây dựng của ngôi nhà:

Về hướng bàn thờ, lưu ý không đặt bàn thờ quay thẳng ra cửa chính hay những nơi mất vệ sinh như wc hay nhà kho.

Xác định tọa hướng nhà để đặt bàn thờ nhập trạch

8.2 Có nên chuyển đồ trước khi nhập trạch không?

Việc chuyển đồ trước khi nhập trạch là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, gia chủ cần phải lưu ý một số vấn đề như:

• Khi chuyển đồ vào nhà mới tránh gây ồn ào

• Không ngủ lại nhà mới trước khi tổ chức lễ nhập trạch

• Cần sắp xếp đồ đạc ngăn nắp, gọn gàng

• Không được sửa chữa, khoan đục nhà trước khi nhập trạch

• Tránh mang theo đồ cúng, bát hương từ nhà cũ sang nhà mới

8.3 Nhà chưa hoàn thiện có thực hiện nhập trạch được không?

Theo kinh nghiệm mà ông cha ta để lại thì việc nhà chưa hoàn thiện thì không nên tổ chức lễ nhập trạch. Đây là một điều đại kỵ bởi theo phong thủy, những ngôi nhà đang xây thường có nhiều bụi bặm, đồ đạc lộn xộn nên có nhiều tụ khí xấu. Bởi thế nên việc nhập trạch khi nhà chưa xây xong sẽ khiến gia chủ gặp những điều không may mắn.

Trên đây là những thông tin cơ bản về nhập trạch và cách cúng nhập trạch nhà mới một cách chi tiết. Việc thực hiện đúng quy trình cúng nhập trạch không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng mà còn tạo nên sự ổn định và may mắn cho gia đình mới.